„Ekspozycja” Remigiusz Mróz

Należę do tych czytelników, którzy poznawali twórczość Remigiusza Mroza, zanim był jeszcze sławny. Niemniej, chociaż „Ekspozycja” miała swoją premierę blisko 10 lat temu, dopiero niedawno po nią sięgnęłam. Z tego, co wiem, seria z komisarzem Forstem przez jednych jest uwielbiana, a przez drugich znienawidzona. Do której grupy dołączyłam, po przeczytaniu pierwszego tomu?

Giewont, świt i cisza, którą brutalnie przerywa makabryczne odkrycie – na ramionach krzyża zawisa nagie ciało. Śladów niemal brak, odpowiedzi jeszcze mniej. Do prowadzenia sprawy oddelegowany zostaje komisarz Wiktor Forst – człowiek, który myślał, że widział już w życiu wszystko. Tamtego ranka na szczycie zrozumiał jednak, jak bardzo się mylił. Wraz z dociekliwą dziennikarką Olgą Szrebską podąża tropem, który poprowadzi ich w mroczne zakamarki historii, gdzie dawne winy domagają się rozrachunku, a tajemnice sprzed lat wciąż zbierają swoje żniwo.
Czasem, aby odkupić przeszłość, trzeba zmierzyć się z tym, co najgłębiej ukryte – nawet jeśli cena okaże się śmiertelnie wysoka.

Wszyscy znamy takie książki, które już od pierwszych stron potrafią wzbudzić niepokój, zaciekawić i zmusić do przewracania kolejnych kartek z bijącym sercem. Czy do tej grupy należy „Ekspozycja” Remigiusza Mroza? Niewątpliwie tak. To powieść, która nie tylko wciąga w wir wydarzeń, ale też skłania do refleksji nad cienką granicą między przeszłością a teraźniejszością, prawdą a manipulacją.

Wszystko zaczyna się dramatycznie – od brutalnego morderstwa na Giewoncie, miejscu niemal świętym dla polskiej wyobraźni narodowej. Mróz już od pierwszych stron pokazuje, że nie boi się grać na emocjach i wyprowadzać czytelnika ze strefy komfortu. W śledztwie prowadzonym przez komisarza Wiktora Forsta szybko okazuje się, że morderstwo to dopiero początek. Trop prowadzi ku zakurzonym kartom historii, dawno zapomnianym symbolom i – co szczególnie intrygujące – wątkowi wiedzy tajemnej, skrywanej przez wieki przed ciekawskimi oczami. Autor umiejętnie igra z teoriami spiskowymi i historycznymi zagadkami, podsuwając czytelnikowi pytania: ile prawdy kryje się w legendach? Czy to, co wydaje się odległe i niewiarygodne, rzeczywiście nie ma wpływu na naszą codzienność? Ta tajemnicza warstwa fabularna dodaje opowieści głębi i nuty mistycyzmu, która pięknie kontrastuje z realistycznym obrazem współczesnej Polski.

Co do samego czytania tempo akcji jest imponujące – krótkie rozdziały pełne cliffhangerów sprawiają, że książkę czyta się niemal na jednym oddechu. Mróz doskonale buduje napięcie, nie dając czytelnikowi chwili na złapanie oddechu. Mimo dynamicznej narracji, autor potrafi wpleść w fabułę bogate tło historyczno-kulturowe, bez którego „Ekspozycja” nie miałaby tej samej magnetycznej siły. 

Wiktor Forst, jako główny bohater, intryguje swoją niejednoznacznością – bywa cyniczny, bywa bezwzględny, ale za tym wszystkim kryje się człowiek targany sprzecznościami. Z kolei Olga Szrebska, dziennikarka o ciętym języku i jeszcze ostrzejszym umyśle, wnosi do opowieści świeżość i równowagę dla buntowniczego charakteru Forsta. Ich dynamiczna, często iskrząca relacja, stanowi oś, wokół której obraca się cała historia.

Klimat książki zasługuje na szczególne wyróżnienie. Opisy surowych, nieprzystępnych górskich krajobrazów, zatopionych w lodowatym wietrze i mgle, budują atmosferę osaczenia, zagrożenia i tajemnicy. Niemniej, mogłoby być, jakby to napisać, bardziej tatrzańsko. Niemniej, świat powieści to taki, w którym nic nie jest oczywiste, a za każdym rogiem może czaić się nowe niebezpieczeństwo – nie tylko fizyczne, ale i ideowe.

Czy ta powieść ma wady? Owszem, kilka wątków pobocznych wydaje się niedopowiedzianych, a zakończenie pozostawia więcej pytań niż odpowiedzi. Z drugiej strony właśnie dzięki temu całość przypomina mozaikę, której pełny obraz poznamy dopiero z czasem – o ile zdecydujemy się kontynuować tę przygodę.

„Ekspozycja” to dynamiczny, wielowarstwowy thriller z elementami tajemnicy i wiedzy ukrytej, który nie pozwala o sobie zapomnieć. Remigiusz Mróz stworzył historię pełną zwrotów akcji, charyzmatycznych bohaterów i nieoczywistych tropów, która sprawia, że z niecierpliwością sięga się po kolejny tom. Czy wrócę do świata Forsta? Zdecydowanie tak. Zwłaszcza, że od premiery pierwszej części minęło już sporo czasu, a kolejnych tomów nie brakuje. Tego rodzaju historie nie pozwalają odłożyć książki na półkę bez uczucia niedosytu i fascynacji.

Wydawnictwo Filia